⭕گفت‌و‌گو با تولیدکنندگان کارتن و ورق
⭕زنجیره معضلات کارتن‌سازان تا کجا بافته شده
🔹«مشتری های ما نقدی نیستند. چک می دهند ولی ما کاغذ مورد نیازمان را نقدی می گیریم. تولیداتمان را یکجا و در زمان مقرر به صورت چکی به مشتری می دهیم در حالی که کاغذ مورد نیاز را نقدی ولی در دراز مدت و کم کم تحویل می گیریم»
این درد دل یک کارتن ساز با گزارشگر کارتن اینفو است که پارادوکس معناداری در بطن خود دارد و تفاوت اساسی در دو فضایی را نشان می دهد که در طول هم، بازار بسته بندی را که صنعتی مادر است، پوشش می دهند.
🔸از آنجایی که صنعت بسته بندی هم به کاغذ ساز و هم به کارتن ساز وابسته است، کُمِیت هر کدام بلنگد، کمیت بسته بندی سلولزی می‌لنگد، و همینطور مشکلات زنجیره ایِ متعاقب آن پدیدار میشود که آخرین آنها به معضلات محیط زیست پهلو می‌زند.
🔹این روزها از بسیاری از کارتن سازها می‌شنویم که با معضل تامین مواد اولیه برای به جا آوردن تعهدات خود به مشتری‌ها، مواجه هستند. دشواری تامین مواد اولیه که طبق شنیده از سوی کاغذ سازها با عدم پایبندی به تعهدات خود در قبال کارتن سازها، صورت می‌گیرد، تولیدکنندگان کارتن را تا مرز تعدیل نیروی کار و حتی در مواردی تعطیلی پیش برده است.
🔸به این منظور و به دلیل اهمیت موضوع، گزارشگران کارتن اینفو با چند تن از کارتن تولیدکنندگان گفت‌و‌گوهایی ترتیب داده اند که در قالب اظهارات این افراد منتشر می شود. برخی از کارتن سازها به دلایلی که همه می دانیم نخواستند اسم‌شان در این گزارش‌ها برده شود. لذا طبق اصل امانت‌داری خبرنگار نسبت به مصاحبه شونده، از بردن نام این افراد در این گزارش ها خودداری می کنیم.
👤مصاحبه با اولین کارتن ساز:
⭕دشواری تامین مواد اولیه
⭕ مشتریهایمان دائمی‌اند، اعتبارمان خدشه دار میشود
🔹روشی که کاغذ سازان برای عرضه کاغذ تولیدی خود در نظر گرفته اند به نوعی در گستره فعالیت های کارتن سازها ایجاد مشکل می کند. به این صورت که پول حجم کاغذ مورد معامله
را پیش‌تر به صورت نقد می‌گیرند ولی کاغذ را به صورت قطره چکانی و به مرور تحویل می دهند و این چند مشکل اساسی برای ما کارتن سازها ایجاد می کند. یکی از مهمترین مشکلات این است که مشتری های ما، مشتری های دائمی هستند و ما به آنها این تعهد را داریم که به طور مداوم نیاز آنها را در زمان مناسب پوشش دهیم. بر این اساس ما باید دائما ورودی کاغذ کرافت داشته باشیم در صورتی که کاغذ سازها در هر ماه یک یا دو بار پیش فاکتور می زنند که این میزان نیاز یک یا دو ماشین را فراهم می کند و در نتیجه این روند ما نمی توانیم تعهدی که در خصوص مشتری هایمان عنوان کردم را به جا بیاوریم؛ این مساله علاوه بر خدشه دار کردن اعتبار ما نزد مشتری ها، زیان قابل توجه اقتصادی بر ما تحمیل می کند. مجموعه ما در امتداد این معضل، به رغم مقاومت های زیادمان در حفظ تعادل کاری، مجبور به تعدیل نیرو شده که این مساله برای ما بسیار دردناک است. مساله ای که در این بین جای تاسف دارد این است که برخی کاغذ سازها با نفوذ در صنایع زیر دستی خود خط تولید کارتن راه انداخته اند و در این فضایی که ما را تحت فشار قرار داده به دنبال جذب مشتری های ما هستند. به اعتقاد من این مساله کاملا عامدانه است و یکی از مهمترین دلایل عدم بجا آوردن تعهداتشان در قبال کارتن سازها، ایجاد تزلزل در بازار کارتن سازی و نفوذ در آن با هدف جذب این بازار و مشتریان آن است. یعنی هدف آنها از بین بردن کارخانه های کوچک و به چنگ آوردن مشتری های آنها است.
🔸 در رابطه با صادرات کاغذ، معتقد هستم صادراتی صورت نمی گیرد. البته در صورتی که چنین رخدادی صورت گیرد، خیانت به کشور صورت گرفته است. در شرایطی که نیاز داخل به شدت احساس می شود و برآورده نشدن نیاز مصرف کنندگان کاغذ در کشور مشکلات عدیده ای به وجود آورده، اگر کاغذ ساز به فکر صدور کاغذ خود به خارج از کشور باشد، به مملکت خود خیانت کرده است، هر چند بعید می دانم این اتفاق صورت گیرد. تولید کاغذ در کشور در حد رفع نیاز داخل هم نیست، یا دست‌کم سیاست های توزیع، این معضلات را پدید آورده است. وقتی صنایع کشور نیاز مبرم به بسته بندی دارد، چه لزومی دارد مواد اولیه تولید این بسته بندی ها را صادر کرد در صورتی که در داخل به سبب مادر بودن صنعت بسته بندی، بسیاری از دیگر صنایع اعم از غذایی، دارویی و بهداشتی، قطعات صنعتی و کاربردی و.. تحت الشعاع این رویداد قرار می گیرد. در واقع باید از صنعت مادر پشتیبانی شود چون ارتباط تنگاتنگی با رونق یا رکود دیگر صنایع دارند. بدون بسته بندی آیا می توان تولیدات را به بازار داخل یا خارج عرضه کرد؟ پاسخ قطعا منفی است. پس در بیان کلی باید گفت صادرات کاغذ مورد نیازِ بسته بندی، در حق کلیت صنعت تولید کشور، ظلم می کند.
✅در ادامه با کارتن ساز دیگری گفت‌و‌گو کرده ایم که می‌خوانید:
در ادامه گفت‌و‌گو با تولیدکنندگان ورق و کارتن به سراغ یکی دیگر از کارتن سازها می‌رویم. او نیز از افشای نام خود بیم داشته و بنا به گفته او از دردسرهایی دوری میکند که ممکن است به موجب انتقاد از برخی عرضه کننده های کاغذ، گریبان‌گیرش شود.
⭕بی‌تعهدی کاغذساز؛ تضرر کارتن‌ساز
⭕ یک کارخانه‌ام تعطیل شد
🔹عدم رعایت تعهدات از سوی کاغذسازها، مهمترین معضل پیش روی فعالیت تولیدی کارتن سازان است. متاسفانه کاغذساز با وجودی که پول کاغذ درخواستی از سوی کارتن ساز را پیش‌تر به صورت نقدی دریافت میکند، آن را به مرور و در چندین مرحله تحویل می‌دهد و نکته ای که در این باره مشکل‌ساز است اینکه در نهایت هنگام تحویل هر قسمت از محموله قیمت آن را به روز محاسبه می کند و مابه‌تفاوت افزایش قیمت آنرا از کارتن ساز دریافت می کند؛ این در حالی است که همانطور که گفتم پول کل حجم درخواستی را از قبل دریافت کرده. یعنی با اینکه خودِ کاغذساز در تحویل کاغذ درنگ می کند، افزایش قیمتِ منبعث از تورم یا هر دلیل دیگر را از کارتن ساز مطالبه می کند. و این ممکن است این انگیزه را در کاغذساز ایجاد کند که هر چه بیشتر در تحویل کاغذ تعلل کند تا گران تر شود. این با انصاف جور در نمی آید. البته متحمل شدن افزایش قیمت برای کاغذی که پول را پیشاپیش تمام و کمال پرداخت کرده‌ایم، کمترین ضرری است که از این روند عاید ما میشود. ضرر اصلی و بزرگ جایی دیگری است.
ضرر بزرگ آنجاست که ما با مشتری برای تولید و تحویل مقدار مشخصی کارتن قرارداد بسته ایم و تعهد داریم در فلان زمان تعهدات را به جا بیاوریم. طبق این قراردادها، متناسب با تعهدات، کاغذ خریداری می کنیم و پول آنرا پرداخت می کنیم ، اما از آنجا که کاغذ را در چند مرحله و دیر تحویل می دهند، قراردادی که با مشتری بسته ایم صد در صد تبدیل به زیان بالا می شود. مواردی برای ما پیش آمد که کاغذ ساز به تعهدات خود عمل نکرد و به دنبال آن زیان و ضرر هنگفتی در رابطه با لغو قرارداهای ما و مشتریهایمان به ما تحمیل شد که در نتیجه آن یکی از کارخانه های متبوع اینجانب تعطیل شد.
⭕بسته بندی سلولزی با خطر نابودی مواجه است
⭕تغییر گرایش بازار به سمت بسته‌بندی پلاستیکی
🔸معضل بزرگ تری که در پرتو دشواری های تامین مواد اولیه کارتن ساز و ورق سازی پدید می‌آید، روی آوردن مشتری‌ها به بسته بندی های پلاستیکی است؛ چرا که با موانعی که عنوان شد، هزینه تولید بسته بندی سلولزی بالا رفته و در مواردی حتی از محتوای بسته بندی سبقت گرفته است که در پرتو آن، استفاده از این نوع بسته بندی برای بسیاری از صاحبان صنایع توجیه اقتصادی ندارد و لذا به منظور حفظ موقعیت تجاری خود، به سمت بسته‌بندی های پلاستیکی سوق پیدا می کنند. در حال حاضر تفکر استفاده از کارتن در حال تغییر است، به طوری که حجم عظیمی از بازار بسته بندی سلولزی به سمت بسته بندی پلاستیکی تغییر جهت داده است. این خود عامل دو معضل اساسی است. یکی معضل خطر تعطیلی صنعت کارتن سازی و بیکاری تعداد زیادی از افراد این کشور که خود معضلات بعدیِ ناشی از بیکاری را به دنبال خواهد داشت که توضیح آن بیان مکررات است و دیگری معضل محیط زیستی است که بسیار خطرناک است. وقتی گفته می شود حتی الامکان از بسته بندی پلاستیکی استفاده نکنید یا کمتر استفاده کنید، چرا باید شرایطی بر فضای بسته بندی حاکم شود که موجب انتقال بازار از بسته بندی سلولزی به بسته بندی پلاستیکی شود. این تناقض در دراز مدت برای نسل های آینده گران تمام می شود.
در ادامه گزارش پای صحبت تولیدکننده ای می نشینیم که خود به کاغذسازی هم مشغول است. به گفته او30 درصد نیاز خطوط تولید کارتن خود را از تولید کاغذ خود فراهم می کند و مابقی آن را از کاغذ سازان تامین می کند.
وی هم مانند دیگر کارتن سازها که تاکنون با آنها گفت و شنود داشتیم می گوید کاغذ سازها کاغذ را دیر تحویل می دهند و از این بابت گلایه مند است چرا که به اعتقاد وی این روند عرضه کاغذ، کارتن سازها را از داشتن برنامه ای منسجم و منظم برای تولید و عهد قراردادهای مطمئن با مشتری هایشان باز می دارد. اما از نحوه اخذ مبلغ کاغذها گلایه ای ندارد. وی برخلاف ادعای برخی کارتن سازها می گوید برایش پیش نیامده که تمام پول کاغذ درخواستی اش را از قبل به کاغذ ساز بدهد ولی کاغذ ساز آنرا دیر تحویل دهد و در صورت گران شدن مازاد قیمت را از وی طلب کند. به گفته وی اگر چنین رویکردی در میان باشد عادلانه نیست، ولی تا به حال برای او چنین مساله ای پیش نیامده. وی مدعی است هر میزان کاغذی که در هر مرحله تحویل می گیرد مبلغ آن را به روز می پردازد. در ابتدای معامله مبلغی معادل حجم دریافت شده در مرحله نخست پرداخت می کند و نه بیشتر.
او که در عرصه تولید کاغذ هم فعال است یکی از معضلات اصلی کار خود را دشواری تامین قطعات یدکی برای ماشین آلات تولید ورق و کارتن عنوان می کند. مشکلی که دیگر کارتن سازهای گزارش ما به آن اشاره ای نکردند یا شاید در قیاس با سایر معضلات برایشان محلی از اعراب نداشت.. به گفته او در شرایط تحریم و با نرخ نجومی ارز و عدم ثبات آن، تامین تکنولوژیکی دشوار و گاه ناممکن است، پس خط تولید مربوطه می خوابد و موجب خسران می شود.
وی با اشاره به هزینه های بالای تولید کارتن و رشد صعودی این هزینه ها و همچنین با اشاره به تداوم این روند و نبود نشانه هایی از توقف تورم و ثبات نرخ ارز، تصریح می کند: اگر این شرایط ادامه پیدا کند و نرخ ارز همینطور بالا رود و به ثبات نرسد، هزینه های تولید همین طور بالا می رود و در سیستم عرضه و تقاضا برای بسته بندی های سلولزی ایجاد مشکل می کند. وقتی هزینه تولید کارتن آنقدر بالا رود که از دریچه دید کسانی که دغدغه محیط زیست ندارند در مقایسه با بسته بندی های پلاستیکی توجیه اقتصادی نداشته باشند، باید شاهد نفوذ گسترده بسته بندی های پلاستیکی در بازارهای مختلف باشیم که جای کارتن ها را کاملا بگیرند. این مساله معضلات بسیاری را به دنبال خواهد داشت که همه از آن آگاهیم و نیاز به توضیح ندارد.
صادرات کاغذ به چه قیمتی؟!!!
کمبود کاغذ کارتن سازی را از بین می برد
یک فعال کارتن سازی با اشاره به قیمت بالای کاغذ و آنچه دشواری تامین ماده اولیه تولید کارتن می خواند، در گفت و گو با خبرنگار کارتن اینفو ضمن انتقاد و گلایه از این وضعیت حاکم بر عرضه کاغذ در کشور، می گوید: چند کارخانه بزرگ کاغذ سازی در کشور فعالند که سرمایه گذاری های کلان کرده اند و عمده کاغذ کشور را تامین می کنند. با بالا رفتن نرخ ارز، قیمت کاغذ به طور مداوم بالا می رود. چرا که وقتی کاغذ را به عنوان مثال 450 دلار صادر می کنند در داخل با احتساب افت مداوم ارزش ریال، به قیمت بالاتری در داخل می فروشند. در چنین شرایطی، وقتی کارتن ساز داخلی، میزان معینی کاغذ تقاضا می کند، معادل حجم متقاضی تمام و کمال به صورت نقدی بهای آن را به کاغذ ساز می دهد اما با وجود این اقدام، کل حجم تقاضا شده را یکجا تحویل کارتن ساز نمی دهند. بلکه مدتی طول می کشد تا در چندین قسمت تحویل داده شود. در هر زمان تحویل، نرخ کاغذ به روز محاسبه می شود و از آنجا که دلار در حال افزایش قیمت است، میزانی که گران شده را از کارتن ساز می گیرند. وقتی از پیش فاکتور می زنند در زیر برگه فاکتور نوشته شده است که قیمت به نرخ روز محاسبه میشود.
حمایت از یک حوزه، منافی حق سایر حوزه ها نباشد
ضرورت حمایت همه جانبه
بر اساس گزارش پیش رو، ممکن است این پرسش مطرح شود که سندیکا باید در راستای حمایت از منافع صنف خود فعالیت می کند. یعنی سندیکای تولید کاغذ طبق فلسفه وجودی خود، باید از کاغذ ساز حمایت کند. لذا در گستره عرضه و تقاضای کاغذ، روند حاکم منافی منافع کاغذ سازان نیست. این کارشناس حوزه کارتن با تایید این مساله می گوید، درست است که وظیفه سندیکای کاغذ و ورق، حمایت از کاغذ سازان و پیگیری مطالبات آنها است، اما باید گفت به چه قیمتی؟ به قیمت اجحاف در حق کارتن ساز و صنعت بسته بندی کشور؟ تولید ملی باید به صورت یکپارچه صورت گیرد و تمامی بخش های صنعت کشور را در برگیرد. اگر کاغذ سازی حمایت ولی کارتن سازی با شرایط بد به سمت تعطیلی پیش رود، معضل فراوانی در صنعت بسته بندی که یک صنعت مادر است ایجاد می شود. وقتی کاغذ تولید شود ولی کارتن سازی برای تولید بسته بندی صنایع مختلف وجود نداشته باشد، چه فایده ای برای تولید ملی دارد. تولیدات کشور به صنعت بسته بندی وابسته اند و ضعف این صنعت روی دیگر بخش ها هم تاثیر منفی می گذارد.
سندیکا حامی محیط زیست باشد
حفاظت از محیظ زیست که در بسیاری از کشورها جزو اهم موضوعات کشوری شان است و در سندیکاهایشان به شدت در راستای اعتلای زندگی سالم و مبازره با سیاست ها و روش های مخرب محیط زیست قدم برداشته می شود، در ایران آن گونه که باید مورد توجه سندیکاها قرار نمی گیرد.
وضعیت نا به سامان کارتن سازها موجب کاهش استفاده از بسته بندی سلولزی و افزایش انواع پلاستیک شده که خطر جدی برای محیط زیست به حساب می آید. سندیکاها نباید با بی توجهی به روندی که این روزها موجب ضعف بازار بسته بندی سلولزی از جمله کارتن سازی شده، بر تسریع روند نابودی این صنعت دامن زند و باعث تقویت فضایی شود که در آن بسته بندی پلاستیکی جای ورق و کارتن را بگیرد. سندیکا با پیشبرد سیاست های حمایت از محیط زیست در جهتی تلاش کند که بسته بندی سلولزی جای بسته بندی پلاستیکی را بگیرد نه بالعکس.
انجمن پیگیر مطالبات کارتن سازان باشد
انجمن تولید کارتن و ورق باید پیگیر مطالبات کارتن سازها باشد اما متاسفانه اقدام کارسازی تا کنون صورت نگرفته است. اگر کسانی مسئولیتی را می پذیرند، باید انرژی بگذارند و مسئولیت پذیری خود را در جهت ارتقای سطح کیفی فعالیت های صنف و صنعت مربوطه بجا بیاورند. متاسفانه در انجمن با وجود نامه نگاری ها، آنگونه که باید کاری در جهت پیشبرد خواست فعالان صنعت کارتن و ورق انجام نشده و این در صورتی است که چشم و امید بسیاری از این صنعت گران به انجمن متبوعشان است. انجمن تولیدکنندگان ورق و کارتن باید بداند هر کوتاهی از جانب آن به تعطیلی مجموعه هایی که نیروی کار دارند، منتج می شود و به دنبال این رخداد، افراد زیادی بیکار می شود که خود معضلات عدیده ای به دنبال خواهد داست. انجمن باید مطالبه کارتن سازها را قاطعانه به گوش سندیکای تولیدکاغذ برساند و تلاش کند بستری فراهم شود تا فضای نامطلوبی که این روزها انگیزه استفاده از بسته بندی سلولزی را کمرنگ کرده، به کنار زده شود و با احقاق حقوق بدیهی کارتن سازها، به محیط زیست هم خدمت کنند.
گزارش ما حاکی از این است که عرضه قطره چکانی کاغذ، تعهدات کارتن ساز با مشتریانش را تهدید می کند: یکی از فعالان حوزه کارتن که در جنوب غربی مستقر است با تاکید بر ضرورت تامین کاغذ در زمان تعیین شده به هنگام فعالیت خط تولید کارتن سازی اظهار داشت، طریقه کار کارتن سازان این است که سفارش کار می گیرند و طبق آن کاغذ تامین و کارتن تولید می شود. نمی توان از پیش اقدام به تولید حجم زیادی کارتن کرد؛ چراکه باید دید نوع و اندازه کارتن های درخواستی از سوی مشتری چگونه است و از قبل نمی توان حدس زد بازار چگونه کارتنی از کارتن ساز طلب می کند. پس نیاز ما به کاغذ به طور پیوسته و دائمی است و باید کاغذ مورد نیاز برای سفارش کارتن را سریعا از کاغذ ساز تحویل بگیریم تا کارتن تولید کنیم. پس اگر قیمت کاغذ و زمان تحویل آن از قبل مشخص نباشد، نمی توانیم کارتن تولید کنیم و به مشتری ارائه دهیم. در چنین شرایطی وقتی کاغذ دیر می رسد، خط تولید خاموش می شود.