امید نیک‌نژاد که این‌روزها همراه با یک هیئت تجاری به روسیه سفر کرده است، از ایجاد ظرفیت تولید ۶۵ هزار تن کاغذ تحریر و ۷ هزار تن کاغذ روزنامه در کارخانه مازندران برای سال جاری خبر داد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، هفته گذشته نخستین هفته کاری بازار در ایران بعد از تعطیلات نوروز بود، در حالیکه بازارهای دیگر آرامش نسبی روزهای نخست بازگشایی را سپری می‌کردند، بازار کاغذ از همان روز نخست درگیر التهاب و افزایش قیمت بود تا جاییکه قیمت هر بند کاغذ چاپ و تحریر از 730 تا 750 هزار تومان به 800 هزار تومان رسید.
تسنیم در گزارشی هفته گذشته به بررسی دلایل این افزایش قیمت پرداخت.مهمترین این دلایل افزایش قیمت جهانی کاغذ و افزایش تقاضا در بازار به دلیل بازگشایی مدارس و نزدیک شدن به ایام نمایشگاه کتاب تهران بود، دلایلی که اجتناب ناپذیر بودند، یعنی گرانی‌های اخیر در بازار کاغذ هرچند بخشی ناشی از سودجویی تاجران بود، اما به هر حال با گران شدن قیمت جهانی کاغذ، قیمت کالای وارداتی در داخل نیز افزایش خواهد یافت، اما با توجه به روند روز افزون قیمت کاغذ در کشور چاره چیست؟ تجربه سال‌های اخیر ثابت کرده است که برون‌رفت از التهاب سال‌های اخیر بازار کاغذ جز از مسیر تولید داخل برطرف نمی‌شود.
به دنبال انتشار گزارش تسنیم از وضعیت بازار کاغذ در هفته نخست بازگشایی، امید نیک‌نژاد، مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران که این روزها همراه با یک هیئت تجاری در مسکو به سر می‌برد، در تماسی با خبرنگار تسنیم ضمن ارائه خبرهای خوشی از تولید کاغذ در چند ماه آینده، وضعیت موجود و راهکارهایی را تشریح کرد که منجر به کاهش قیمت کاغذ داخلی می‌شود. این گفت‌وگو را می‌توانید در ادامه بخوانید:
* تسنیم: اطلاع دارید که در هفته گذشته قیمت کاغذ در بازار آزاد با التهاب بسیار همراه بوده است، طبیعتاً اهالی فرهنگ و به طور مشخص ناشران مطبوعات یارای خرید با قیمت‌‌های فعلی از بازار را ندارند و چشم امید به تولید داخلی است، شما برای سال پیش رو در حوزه تولید چه برنامه‌ای دارید؟
ما امسال را با توجه به نامگذاری سال از سوی مقام معظم رهبری که به‌نام تولید، دانش بنیان و اشتغال‌آفرین نامگذاری کردند، بنای این داریم که در هر سه بخش گام کوچکی برداریم.
تولید 125 هزار تن کاغذ طی سال 1401
ما امسال تولیدمان را به 125 هزار تن خواهیم رساند، تلاشمان این است که با ظرفیت بیشتری خصوصاً در حوزه چاپ و تحریر قدم برداریم، 45 هزار تُن از این رقم مختص کاغذ چاپ و تحریر است، البته ظرفیت بیشتری برای تولید داریم.
توان تولید 65 هزار تن تحریر را داریم
در وهله فعلی به دلیل جنگ اوکراین مشکلاتی در روسیه برای تامین خمیر الیاف بلند ایجاد شده است و چون خودشان نیازمندی بیشتری به این نوع خمیر پیدا کرده‌اند، صادرات را کاهش داده‌اند. اگر بتوانیم مواد اولیه به طور مشخص چوب و خمیر الیاف بلند که وارداتی است را در اختیار داشته باشیم می‌توانیم به این 45 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر 20 هزار تن دیگر نیز اضافه کرده و ظرفیت تولید را به 65 هزار تن برسانیم.
امسال تولید کاغذ روزنامه نیز در دستور کار ما قرار دارد، طبق اعلام وزارت ارشاد نیاز کشور در ماه هزار تن و در سال 12 هزار تن است، اکنون وضعیت کاغذ روزنامه بسیار نامناسب است، قیمت‌ها تا کیلویی 35 هزارتومان بالا کشیده است و مطبوعات برای تأمین کاغذ در مضیقه هستند. تلاش‌هایی برای واردات انجام شده که به سختی رخ میدهد.
نیمی از نیاز کشور به کاغذ روزنامه را تولید خواهیم کرد
ما این آمادگی را داریم، قبل از سال هم به مسئولان وزارت ارشاد، معاون فرهنگی و مدیرکل مطبوعات داخلی اعلام کردیم، می‌توانیم نیمی از نیاز کشور را برآورد کنیم، البته باید در نظر داشت که تولید کاغذ روزنامه سخت‌تر است چرا که خمیر الیاف بلند بیشتری نیاز است و روی خط تولید نیز تناژ کمتری نسبت به محصولات دیگر به ما میدهد. ولی با توجه به نیاز کشو ما این آمادگی را داریم که با قیمت بسیار مناسبی نسبت به قیمت بازار در اختیار مصرف‌کننده قرار دهیم.
وزارت ارشاد برای عقد قرارداد تولید کاغذ روزنامه پیش‌قدم شود
حوزه مطبوعات گسترده است، ما نمی‌توانیم تناژ کوچک و محدودی برای یک یا چند روزنامه ارسال کنیم.انتظار من این است که متولی خاصی برای این حوزه پیدا شود. ترجیحاً وزارت ارشاد اعلام آمادگی کند و ما عقد قرارداد داشته باشیم. تا ما هم ظرفیت تولید را مشخص کنیم و هم با پیش خرید، مواد اولیه تهیه کنیم؛ بنابراین ما اعلام آمادگی می‌کنیم که از ابتدای خرداد ماه نیمی از کاغذ روزنامه کشور را که در حدود شش تا هفت هزار تن است تولید کنیم.
* تسنیم: تکلیف قرارداد با وزارت آموزش و پرورش چه شد؟
همان‌طور که در گزارش تسنیم اشاره شده است، از ابتدای سال جاری قیمت کاغذ تحریر افزایش چشمگیری داشته و به بندی 790 تا 800 هزار تومان رسیده است، ما با آموزش و پرورش قبل از سال به تفاهم خوبی رسیدیم و پنج هزار تن آن تولید شد. بخش اعظمی ارسال شده است و از 15 فروردین مجدد بارگیری آغاز شده و کاغذهای تولیدی به انبارهای چاپ و نشر ارسال می‌شود.
تحویل 5 هزار تن کاغذ به آموزش و پرورش/ 10 هزار تن در مسیر تولید
علاوه بر این ما در مذاکره‌ای با توسعه منابع مالی وزارت آموزش و پرورش شد توافق کردیم که 10 هزار تن دیگر نیز از نیاز آن‌ها را تأمین کنیم که تا تیرماه تولید می‌شود. کارخانه چوب و کاغذ مازندران توان تولید تا 30 هزار تن کاغذ کتب درسی را دارد. انتظار ما این است که دستگاه‌های دیگر نیز پای میز مذاکره بیایند و عقد قرارداد داشته باشیم.
به طور خاص در حوزه کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه که وزارت ارشاد متولی است با وجود اهتمام لازم وجود داشته اما تاکنون حرکتی در راستای عقد قرارداد دیده نشده است.
* تسنیم: وزارت ارشاد طبق گفته معاون فرهنگی بدنبال راهکارهایی است که قیمت تمام شده کاغذ تولید داخل را کاهش دهد، به همین دلیل تاکنون به عقد قرارداد نرسیده است، آیا این راهکارها وجود دارند و می‌توان قیمت تمام شده را کاهش داد؟
همین امروز قیمت کاغذ تحریر به صورت رول حداقل 30 درص نسبت به قیمت بازار کمتر است، اما می‌توان باز این قیمت را کاهش داد، راهکارهایی وجود دارد که ما بتوانیم قیمت کاغذ را کم کنیم، این راهکارها را از دولت خواستیم، وزارت ارشاد هم آن‌ها را پیگیری می‌کند، مذاکرات ما با روسیه در همین راستاست.
راهکارهایی که می‌توان قیمت کاغذ داخلی را کاهش داد
یکی از این راهکارها این است که در بحث واردات چوب دولت بتواند کمک کند؛ برخی مواردی وجود دارد که باید مرتفع شود، اگر واردات خمیر الیاف بلند از روسیه تسهیل شود، می‌توان قیمت تمام شده را کاهش داد.
بحث ورود چوب با پوست که مدت‌هاست پیگیری می‌شود،عملا اتفاق نیفتاده است، راهکاری در دولت قبل در نظر گرفتند که مصوبه ستاد تسهیل بود، اما بعدا دیدند ضد عفونی کردن چوب با گاز ممکن نیست و تخریب محیط زیستی در پی دارد، اخیرا راهکار دیگری درنظر گرفته‌اند که با حرارت این کار انجام شود، در سازمان دامپزشکی روسیه این موضوع تایید شده است، اگر سازمان حفظ نباتات ما هم پیگیری کند، به شرطی که حرارت آنچنان نباشد که رطوبت مورد نیاز کاغذ در چوب را از بین ببرد، برای ما به صرفه خواهد بود.
راهکار دیگر کاهش قیمت کاغذ داخلی، کاهش تعرفه‌های انرژی در صنایع سلولزی به ویژه در حوزه کاغذ تحریر است، فشار زیاد هزنیه‌های برق و گاز هم بدهی‌های گذشته و هم تعرفه‌های جدیدی که وجود دارد، موجب شده تا ما با مشکلاتی مواجه شویم، در بحث تعرفه‌ها، اگر معافیت گمرکی در واردات چوب‌های پوست کنده که برای تولید کاغذ مصرف می‌شوند، در نظر گرفته شود، باز بخشی از هزینه‌ها کاسته خواهد شد.
* تسنیم: در سال‌های گذشته میلیاردها دلار برای واردات کاغذ اختصاص پیدا کرد که به باور تولیدکنندگان اگر درصدی از این ارزها در اختیار تولید قرار می‌گرفت، امروز به خودکفایی رسیده بودیم.این راکارها برای ارزان‌تر شدن کاغذ داخلی به نظر می‌رسد که چندان دشوار نیست و با حمایت دولت امکان‌پذیر است.
بله، چند روز پیش گزارشی از رسانه ملی پخش شد که 40 میلیون دلار ارز کاغذ صرف واردات لوازم خانگی شده بود، این چنین اقداماتی نشان میدهد که اختصاص ارز برای واردات دیگر جواب نمی‌دهد.این ارز اگر به کارخانه‌های تولیدی اختصاص یابد، هم ظرفیت تولید بالا می‌رود و هم مطالبات رهبری محقق می‌شود.
ماجرای ارز کاغذ که سر از بازار لوازم خانگی درآورد و تولید داخل
اگر سرمایه‌گذاری ارزی در بروزرسانی ماشین‌الات، مواد اولیه و خام صورت گیرد، بهره‌وری ما تا 4 برابر بالا می‌رود، با این 40 میلیون دلار 40 هزار تن کاغذ وارد کشور می‌شد، نصف این رقم را در اختیار ما قرار می‌دادند ما تا 3 برابر کاغذ با قیمت تمام شده بسیار کمتر تحویل دولت می‌دادیم.
تلاش ما این است که قیمت تمام شده کاغذ تحریر را با نقطه سر به سر تحویل بازار دهیم، به هر حال سرمایه‌گذاری دولت در حوزه کاغذ باید جواب دهد و ما هم در این زمینه به وظایف خود عمل کنیم.
مذاکره با روسیه برای واردات چوب با قیمت کمتر
*تسنیم: آقای نیک‌نژاد شما اکنون همراه با هیئت تجاری در روسیه هستید، به طور مشخص در حوزه کاغذ در این هیئت چه مذاکراتی انجام شده و چه دستاوردی داشته است؟
این سفر تجاری که با سازمان توسعه تجارت همراه هستیم، بحث‌های مختلف اقتصادی را دنبال می‌کند، روسیه چون بزرگترین شریک تجاری ما در حوزه کاغذ است، ما نیز در این سفر حضور داریم. مواد اولیه مورد نیاز ما از روسیه تامین می‌شود، ما مذاکراتی داشتیم که بتوانیم چوب را با قیمت کمتری وارد کشور کنیم.
تسهیل در واردات خمیر الیاف بلند / روسیه متقاضی کاغذ ایرانی بود
از سوی دیگر خمیر الیاف بلند دیگر مواد اولیه مورد نیاز ماست که روسیه در حال حاضر به دلیل نیاز داخلی صادرات آن را بسیار کاهش داده است، با وجود اینکه روسیه یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده کاغذ تحریر است، اما در شرایط فعلی از ما درخواست واردات کاغذ داشتند که ما به دلیل نیاز داخلی امکان پاسخگویی به این درخواست آن‌ها را نداریم.
خوشبختانه مذاکرات بین اتاق بازرگانی ایران و روسیه به توافقاتی خوبی رسیده و قرار شده تا خمیر الیاف بلند در اختیار ما قرار گیرد، مذاکراتی هم با بیزینس بانک روسیه داشتیم که بتوانیم انتقال پول را به شیوه‌ای انجام دهیم.