مدیرعامل جدید کارخانه مازندران می‌گوید که با برنامه‌ریزی قفل تولید تحریر در کارخانه مازندران را تا پایان سال خواهند شکست، بر این اساس هشت هزار تُن تا پایان سال و ۷۰ هزار تُن کاغذ تحریر برای سال آینده تولید خواهد شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چشم امید طرفداران تولید داخلی کاغذ امروز به فعالیت چند کارخانه محدود است، در رأس همه این کارخانه‌ها، کارخانه چوب و کاغذ مازندران قرار دارد، کارخانه‌ای که در سال‌های پایانی دهه 70 با توجه به ظرفیت وجود منابع طبیعی و دسترسی به جنگل‌های هیرکانی راه‌اندازی شد و دولت وقت 600 میلیون دلار برای خرید ماشین‌آلات و ساخت این مجموعه بسیار عظیم به وسعت 480 هکتار هزینه کرد.
کارخانه اما در سال‌های پس از تأسیس مسیر متفاوتی با آنچه برایش پیش‌بینی شده بود را پیمود، مشکلاتی به خصوص از سال‌های ابتدایی دهه 90 در کارخانه ایجاد شد که با تغییر مدیریت‌های پی‌در پی این مشکلات به وخامت رفت و رفته رفته تولید چاپ و تحریر که هدف اصلی تاسیس این کارخانه بود به فراموشی سپرده شد.
حالا همزمان با رویکرد حاکم بر کشور در زمینه تولید داخلی کاغذ، مازندران به عنوان قطب اصلی تولید کاغذ نیز با تغییراتی همراه بوده است، اگرچه مدیر سابق این مجموعه کمتر از یکسال بر مسند مدیریت نشست، اما با تغییر مدیریت دوباره سرمایه‌گذار اصلی این کارخانه تمرکز را از تولید صرف کاغذ صنعتی به سمت کاغذ چاپ و تحریر سوق داده است.
امید نیک‌نژاد، مدیرعامل جدید کارخانه مازندران، کمتر از یک ماه است که مدیریت در این کارخانه را به دست گرفته است، او در کارنامه کاری خود، عضو موظف هیئت مدیره و معاون منابع انسانی و پشتیبانی شرکت پخش رازی، فرمانداری شهرستان‌های فریدونکنار و جویبار و قائم مقامی صدا و سیمای استان البرز را دارد.
خبرگزاری تسنیم با توجه به وعده‌های پیشین داده شده از سوی مدیران این کارخانه و سرمایه‌گذاران اصلی آن مبنی بر ورود کاغذهای تولید داخل به بازار تا پایان سال در گفت‌وگویی با نیک‌نژاد وضعیت تولید در این کارخانه را بررسی‌کرد. نیک‌نژاد ضمن اشاره به تاکید جدی مدیران هلدینک آینده پویا به عنوان سرمایه‌گذار اصلی کارخانه بر بازگشت کارخانه به ظرفیت اصلی آن یعنی تولید چاپ و تحریر خبرهای خوشی برای بازار کاغذ تحریر داشت. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
*تسنیم: آقای نیک‌نژاد برای شروع بفرمایید شما کارخانه را در چه شرایطی تحویل گرفتید و چه برنامه‌ای برای تولید تحریر دارید؟
کارخانه مازندارن با سرمایه‌گذاری گسترده‌ای انجام شده است، ماشین‌آلات مستقر در آن به ارزش تقریبی یک میلیارد دلار بر اساس تکنولوزی بروز دنیاست. سرمایه‌گذاری عظیمی در کشور انجام شده است، از 175 هزار تن ظرفیتی که کارخانه دارد حدود 85 هزار تن کاغذ روزنامه و چاپ و تحریر است، این ظرفیت اولویت اصلی کارخانه است، کاغذ صنعتی را کارخانه‌های دیگر هم می‌توانند تولید کنند، اگرچه تکنولوژی که ما در تولید فلوتینگ داریم بالاست، اما مشابه آن را در کارگاه‌های کوچک هم می‌توانند بزنند. مزیت اصلی ما کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه است.
در سال‌های اخیر اتفاقاتی افتاد که ما از تولید مزیت اصلی کارخانه دور شدیم، البته این موضوع علت‌های مختلفی داشت، بخشی به عدم حمایت کافی باز می‌گشت، بخشی به عدم اراده جدی برای تولید مزیت اصلی باز می‌گشت. شاید با همه مشکلاتی که وجود داشت اگر این تفکر «ما می‌توانیم» در مجموعه کارخانه حاکم می‌شد. می‌توانستیم با همه مضایق موجود به مزیت اصلی برسیم و وضعیت امروز را نداشتیم. اگرچه اکنون در تولید وزنی نسبت به سال‌های قبل کارخانه رشد نسبی خوبی داشت و دارد. ولی از تولید مزیت اصلی خود که چاپ و تحریر است دور شد.
بهانه‌هایی که بعضاً درست هم بود، در سال‌های اخیر دست به دست هم داد تا کارخانه از مزیت اصلی خود دور شود، بخشی از مشکلات به عدم تامین چوب مورد نیاز باز می‌گشت، سازمان جنگل‌ها در نگاه اول متولی بود، بخشی به تحریم‌ها و بخشی به نبود نقدینگی باز می‌گشت و موجب شد که سمت و سوی تولید را به سمت کاغذ صنعتی ببرد و با تناژ بالا بتوانیم به نرم قابل قبولی برسیم اما از اولویت اصلی دور شویم.
طلسم عدم تولید کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه تا پایان سال خواهیم شکست
* تسنیم: اولویت شما برای شروع فعالیت در کارخانه چیست؟ و برای رسیدن به آن چه برنامه‌ای پیش‌بینی کردید؟
مهمترین اولویت من که تاکید سرمایه‌دار هم بوده است، این است که خط یک را که خط تولید چاپ و تحریر است هر چه سریعتر راه‌اندازی کنیم. من خدمت وزیر ارشاد هم در بازدید گفتم امسال ما این طلسم عدم تولید کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه را در همین دو سه ماه پایانی سال خواهیم شکست.
ورود 8 هزار تُن کاغذ چاپ و تحریر و 500 تُن کاغذ روزنامه به بازار تا پایان سال
در این راستا هشت هزار تن کاغذ چاپ و تحریر را تعهد تولید دادم و روی آن هم هستم. از آخر دی تا پایان سال این مقدار تولید و به بازار عرضه می‌شود، هم‌چنین 500 تن کاغذ روزنامه تولید خواهیم کرد، اگر چه با توجه به نیاز به کاغذ روزنامه این 500 تن رقم زیادی نیست، ولی ما هم در ماه‌های پایانی سال قرار داریم و می‌خواهیم یک اثر روانی بر بازار بگذاریم و نشان دهیم که کارخانه دوباره به مدار اصلی خود بازگشته است.
همه مشکلاتی که قبلاً وجود داشت، همچنان وجود دارد، اما تفکر حاکم تغییر کرده است، ما در نبود مواد اولیه، چوب خارجی وارد کرده‌ایم. خط pm1ما که خط ویژه تولید چاپ و تحریر است، برخی قطعات لازم را ندارد، چرا که در سال‌های اخیر بنا بر این بود که از این خط هم برای تولید کاغذ صنعتی استفاده شود. اکنون اما هم به لحاظ ارزی خرید این قطعات تامین اعتبار شده و هم راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌ها پیشنهاد شده است، تا 20 دی ماه به ما قول‌داده‌اند که قطعات را به دستمان برسانند. ما باید تا پایان دی ماشین خط یک را راه‌اندازی کنیم که بتوانیم تا پایان سال 8 هزار تن تولید داشته باشیم.
خط دو ما کاغذ صنعتی را به روال موجود تولید خواهد کرد و نگاه سرمایه‌گذار و بنده به عنوان مدیرعامل این است که خط یک نیز با قدرت در شرایط فعلی به کمک اصحاب قلم و اندیشه و رسانه بیاید و کاغذ مورد نیاز را تامین کند، علی‌رغم اینکه در شرایط فعلی راحت‌ترین کار باری ما تولید کاغذ بسته بندی و صنعتی است و سودآر نیز است.
تولید 40 هزار تن کاغذ کتب درسی، 10 هزار تن روزنامه و 20 هزار تن تحریر در سال آینده
*تسنیم: برای سال آینده کارخانه در حوزه تولید چه برنامه‌ای دارد؟
برای سال آینده ما سه برنامه داریم، البته خواسته‌هایی هم داریم. ما آمادگی داریم 40 هزار تن کاغذ کتب درسی را تأمین کنیم، علاوه بر این ما آمادگی داریم 10 هزار تُن کاغذ روزنامه را به بازار عرضه کنیم و یک رقم 20 تا 25 هزار تنی نیز تولید چاپ و تحریر را آمادگی داریم.برنامه‌ریزی این 3 برنامه با تیم تولید انجام شده است، بنابراین علاوه بر خط دو که کاغذ صنعتی تولید می‌کند، در خط یک هم 40 هزار تن کاغذ کتب درسی، 10 هزار تن روزنامه و 20 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر را توملید خواهیم کرد.
آموزش و پرورش و وزارت ارشاد برای امضای قرارداد بیایند
اما از سوی دیگر ما دست نیاز نیز به سمت متولیان کشور دراز می‌کنیم و چند خواسته در این زمینه داریم، اول اینکه سازمان جنگل‌ها به تعهد خود برای تامین چوب داخلی عمل کند، ما سازمان جنگل‌ها را از خودمان می‌دانیم، 300 نیروی ما بخش عمده‌ای از جنگل‌های هیرکانی را مراقبت می‌کند. بنابراین رابطه ما با سازمان جنگل‌ها یک رابطه دوجانبه است. من خواهش می‌کنم مدیران سازمان جنگل‌ها از فضایی که پیش از این بین مجموعه ما و آن‌ها ایجاد شده بود، عبور کنند. ما هر دو یک هدف داریم. حفط ذخایر ژنتیکی و زیست محیطی کشور و کمک به بحث تولید. من خواهشم از وزارت جهاد این است که ما در یک نگاه جدی به تفاهمی برسم که اون مباحثی که از قبل برای تامین چوب داشتیم. دنبال شود. از آموزش و پرورش تقاضا داریم تا هر چه سریعتر برای عقد قرارداد بیایند، ما برنامه‌ریزی برای تولید را داریم اما تولید نیازمند این است که دوستان بیایند. گرچه تغییر مدبیریت اینجا زیاد بوده اما در دوره جدید روی تولید جدی هستیم.
ما آمادگی دارین که کل کاغذ مورد نیاز کتب درسی را که 40 هزار تن است، تامین کنیم. دوستان تا دیر نشده با ما عقد قرارداد کنند، ما با پیش پرداختی که دوستان وزارت آموزش و پرورش انجام می‌دهند، می‌توانیم خمیر کاغذ مواد مورد نیاز و چوب خارجی و... را تامین کنیم، اگر این اراده در دوستان وجود دارد که ارز از کشور خارج نشود و سال آینده قیمت‌ها افزایش پیدا نکند، از همین الان تا پایان دی ماه ما وقت داریم تا قرارداد ببندیم و بتوانیم برنامه‌ریزی کنیم.
از وزارت فرهنگ و ارشاد هم همین تقاضا را داریم نگاه وزیر نگاه کمکی است رئیس جمهور هم در حاشیه جلسه هیئت دولت نکاتی را درباره تولید داخلی کاغذ مطرح کرد‌اند که ما به ایشان لب‌بیک می‌گوییم و این ظرفیت کشور را در اختیار دولت قرار می‌دهیم. دوستان ما در وزارت ارشاد هم باید به ما نیازشان ر اعلام کنند و برای اخذ قرارداد بیایند تا ما بتوانیم برای سال آینده آن را عملیاتی کنیم.
*تسنیم: آقای نیک‌نژاد، تکلیف مطالبه کارخانه از سازمان جنگل‌ها هنوز مشخص نشده است؟ نگاه شما به این موضوع چیست؟
مطالبه ما از سازمان جنگل‌ها یک پرونده قدیمی است که 303 هزار متر مکعب چوب با ارزش ریالی 63 میلیارد تومان در سال 96 بوده است. بحث بین ما این بود که به صورت حجمی این مطالبه را دریافت کنیم. دوستان سازمان جنگل‌ها به صورت ریالی مدنظرشان است. مجموعه هیئت مدیره کارخانه این موضوع را پذیرفت، اما باز کم لطفی شد و با رقم سال 96 محاسبه کردند، اگر تورم بانک مرکزی را هم در نظر بگیریم 63 میلیارد سال 96 همان 63 میلیارد سال 1400 نیست. ما آن زمان می‌توانستم 150 هزار تن چوب بخریم، الان 15 هزار تن. ما می‌گوییم رقم مطالبه را طبق تورم بانک مرکزی بروز رسانی کنید و بر حسب آن به ما چوب بدهید.
نگاه در مجموعه ما تغییر کرده است، حتما نگاه در مدیریت سازمان جنگل‌ها نیز تغییر کرده است، نگاه دولت به این است که ظرفیت‌های داخلی تکمیل شود، پس دستگاه‌ها هم باید به این سمت بیایند که مشکلات خود را حل کنند.
*تسنیم: تولید کاغذ چاپ و تحریر در ایران دو روی سکه دارد، یک روی آن بحث رسیدن به تولید است و بحث دیگر کیفیت کاغذ تولیدی و اقبال مصرف‌کنند به آن است، شما برای موفقیت در روی دوم سکه چه برنامه‌ای دارید؟
تکنولوژی مورد استفاده در کارخانه مازندران تکنولوژی به روزی است که هنوز در کاغذسازی‌های دنیا استفاده می‌شود، تکنولوژی ما بر حسب استفاده از چوب جنگل‌های شمال و برای تولید کاغذ کتاب‌های درسی و چاپی به صورت مکانیکال طراحی شده است. تکنتولوژی کاغذ وارداتی اما شیمایی است.ما به خاطر مسائل زیست محیطی مکانیکی را انتخاب کرده‌ایم.
اما اگر رنگ کاغذ ما نسبت به کاغذهای سفید وارداتی کدرتر است باید گفت که استاندارد این است، کاغذهای وارداتی در فرایند شیمیایی سفید شده‌اند، استاندارد دنیا این است که کاغذ چاپی درصدی کدری داشته باشد تا چشم را خسته نکند. البته ما بین پنج تا 10 درصد افت نیز برای ذائقه مشتری در نظر می‌گیریم.
امضای قرارداد با ترکیه برای تولید 20 هزار تن کاغذ صنعتی به ارزش 14 میلیون یورو
طبیعتا هر فرایند تولیدی اشکالاتی دارد که من آن را رد نمی‌کنم، در تولید جدید هم شاید این اتفاقات رخ دهد. ما سعی‌مان این است که با مشکلات کمتری کار کنیم. البته نباید از ظرفیت‌های در اختیار هم غافل شویم. برای نمونه دیروز در شرکت ترکیه ای اومده بوند با ما قرارداد ببندی ترکیه در صنایع بسته بندی یکی از صنایع پیشرفته است اولویت اصلیشان این بود که کاغذ صنعتی را از ما تعیین کنند. گرم خطایی که کاغذ ما داشت نسبت به مدل‌های مشابهی که از کشورهای دیگر می‌آوردند. کمتر بود و ما توانستم قرارداد 20 هزار تنی به ارزش 14 میلیون یورو را به امضا برسانیم تا سال آینده تحویل دهیم.
ما در حوزه کاغذ صنعتی تونسته‌ایم جای خود را در بازارهای منطقه باز کنیم، در چاپ و تحریر هم می‌توانیم به این جابگاه برسیم. من به همکارانم گفتم، با هر درصد خطایی که ما آن را اروی افت قیمت خواهیم دید، این کاغذ را تولید کنیم و قفل عدم تولید را بشکنیم.
متاسفانه تلاش‌های بسیاری می‌شود که کاغذ مازندران به مزیت اصلی خود نزدیک نشود، در واردات رانت‌هایی وجود دارد که در تولید وجود ندارد. برای ما خیلی سخت است کارخانه به مدار اصلی خود برسد، با هر آزمون و خطایی که داریم باید این قفل شکسته شود.
قیمت کاغذ داخلی چقدر خواهد بود؟
* تسنیم: به شرایط نابرابر رقابت بین تولید و واردات اشاره کردید، با توجه به تمام مشکلاتی که وجود دارد، آیا قیمت کاغذ تولید داخل مقرون به صرفه خواهد بود؟
کاغذ خارجی اکنون بندی 690 هزار تن است با همه شرایط و مشکلات ما می‌توانیم کاغذ را 100 هزار تومان زیر این قیمت در بازار عرضه کنیم. چون چوب واردای و خمیر وارداتی استفاده می‌کنیم نمی‌توانیم بیشتر از این قیمت را کاهش دهیم اما مواردی برای کاهش قیمت وجود دارد که در ادامه خواهم گفت.
*تسنیم: در سال‌های اخیر هجمه‌هایی علیه تولید داخلی کاغذ با کلیدواژه‌هایی چون خطرات محیط زیستی، قطع درختان جنگل‌ها و کمبود آب مطرح شده است، برخی این موارد را مواجهه‌های عامه‌پسند با تولید دانسته‌اند، نظر شما در این زمینه چیست؟
بخشی از این دغدغه‌ها را نمی‌توان کتمان کرد، اما این دغدغه‌ها در سال‌هایی که با ضابطه یا بی ضابطه قطع‌های گسترده صورت می‌گرفت، جدی بود. اکنون ما روی زراعت چوبی که کاشت صنوبر دارند، سرمایه‌گذاری می‌کنیم. علاوه بر این ما از چوب‌ها و کنده‌هایی که شکسته و افتاده هستند، استفاده می‌کنیم، به هیچ وجه قطع نداریم، 35 تا 40 درصد فرمول تولید ما هم آخال است همه از چوب نیست. مضاف بر این به خاطر همه این موارد، ما تمرکز را روی بحث چوب وارداتی گذاشتیم.
کشورهای همسایه ما و برخی کشورهای اسکاندیناوی برنامه جدی برای صادارت چوب دارند، ما به خاطر ضریب تبدیل بالاتر و حفظ محیط زیست و درصد رطوبت پایین‌تری که این چوب‌ها دارند، سرمایه‌گذاری برای تولید داخلی کاغذ را روی چوب‌های وارداتی با کیفیت گذاشتیم، اما اگر متولیان امر به ما کمک کنند، می‌توانیم قیمت تمام شده را کاهش دهیم،.
با توجه به اینکه ما تکنولوژی پوست کندن چوب را در کارخانه داریم، اگر بتوانیم چوب با پوست را وارد کشور کنیم می‌توانیم قیمت تمام شده را کاهش دهیم.
سازمان نباتات همکاری کند قیمت کاغذ داخلی کمتر می‌شود/ کاغذسازی تهدیدی جدی برای آب نیست
* تسنیم: طبق قانون سازمان حفظ نباتات این اجازه را به شما نخواهد داد.
بله، ولی می‌توان مشکل را برطرف کرد، می‌توان یکی از گمرکات کشور را محل دپو قرار داد تا تمام تست‌های لازم انجام شود، ما هم به این قائل هستیم که آفتی همراه با چوب وارد کشور نشود و اکوسیستم کشور را دچار مشکل نکند. اما نه گفتن راحت‌ترین کار است.من خواهش می‌کنم حالا که نگاه دولت به تولید داخل است، دستگاه‌های متولی نیز از تولید حمایت کنند. می‌توان یکی از محل‌های ورودی به کشور را محل قرنطینه و دپوی این چوب‌ها قرار داد تا آزمایشات لازم انجام شود و دغدغه دوستان نیز برطرف شود.
*تسنیم: درباره کمبود آب و مشکلاتی که تولید کاغذ برای آن ایجاد می‌کند، هم بفرمایید؟
صنعت کاغذ طبیعتاً نیازمند آب است و باید شست‌و‌شو‌های لازم انجام شود، اما مصرف آب در این صنعت به مانند صنایع دیگر از جمله فولاد نیست، علاوه بر این ما در سیستم فاضلابی پیشرفته‌ای که داریم بخشی از این آب را مجدد به چرخه طبیعت باز می‌گردانیم. پس آب مشکل‌ساز نیست و تهدیدی برای آن وجود ندارد