کارخانه چوب و کاغذ مازندران که امید اصلی دولت برای تولید کاغذ تحریر و روزنامه و رفع مشکلات حداقل تا پایان سال است، با مشکلاتی مواجه شده است؛ مشکلاتی که ریشه در سنگ‌اندازی برخی مدیران از گذشته تا به امروز دارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، قصه تولید کاغذ در ایران سال‌های سال است که پایانی خوش ندارد، کَُمیت تولید کاغذ در حوزه چاپ و تحریر در ایران همیشه لنگیده است، چه آن زمان که در سایه توجه دولت بزرگترین کارخانه تولیدی در مازندران راه‌اندازی شد و چه در سایه بی‌توجهی دولت‌ها که بی‌توجهی سرمایه‌گذاران را نیز به دنبال داشت.
در دولت سیزدهم اما به دلیل بحران سال‌های اخیر در حوزه کاغذ و خروج میلیاردها دلار ارز برای واردات، توجه ویژه‌ای به بحث کاغذ ولو در حد حرف تاکنون وجود داشته است، توجهی که به نظر می‌رسد اگر هماهنگی سایر دستگاه‌ها در کشور را دنیز به‌دنبال داشته باشد، می‌تواند مثمر ثمر باشد. طبق گفته‌های مسئولان دولتی در کشور، در برنامه چهارساله اول دولت آقای رئیسی حل مشکل کاغذ گنجانده شده است، مسئلهای که برای رسیدن به آن موانع و مشکلات بسیاری پیش رو قرار دارد.
یکی از مشکلات حل موانع پیش پای کارخانه چوب و کاغذ مازندران است و مهمترین مانع در این میان عدم دسترسی به مواد اولیه است. مسئلهای که ریشه در درگیری بین کارخانه و سازمان چنگل‌ها دارد.
راه‌اندازی کارخانه چوب و کاغذ مازندران در سال‌های پایانی دهه 70 با توجه به ظرفیت وجود منابع طبیعی و دسترسی به جنگل‌های هیرکانی برنامه‌ریزی شده بود،که بر همین اساس دولت هم در آن مقطع 600 میلیون دلار برای خرید ماشین‌آلات و ساخت این مجموعه بسیار عظیم به وسعت 480 هکتار هزینه کرد که حدود دو هزار نفر به صورت مستقیم در آن مقطع و 10 هزار نفر به صورت غیرمستقیم از این مجموعه ارتزاق می‌کردند.
سازمان جنگلها به تناسب سیاست‌هایی که اعمال می‌کند، می‌تواند برداشت چوب از جنگل را به حداکثر برساند یا متوسط کند یا به حداقل برساند، موازی با سیاست‌های سازمان جنگلها، سیاست‌های کارخانه تنظیم شد.هر زمان که برداشت از جنگل زیاد بود، تولید زیاد بود، هر زمان که برداشت اندک بود، تولید نیز کاهش یافت.
سیاست سازمان جنگلها برای بهره‌برداری از جنگل دانگ‌بندی بود. به این شکل که جنگل را به هشت دانگ تقسیم کرده و اجازه بهره‌برداری یک دانگ را می‌دادند، ما درخت‌هایی را که از درجه اعتبار صنعتی ساقط شده و شرایط بهره‌برداری را داشتند، با نشانه‌گذاری از طرف کارشناسان جنگل بهره‌برداری می‌کردیم و درخت‌های جدید به جای آن‌ها می‌کاشتیم، قرار بود بعد از 10 سال وارد دانگ بعدی شویم، هنوز دانگ اول تمام نشده بود که با فشارهای بیرونی سازمان جنگلها سیاست خود را تغییر داد. خب، مواد اولیه تولید کارخانه مازندران در بخش جنگل است، اگر آن را از کارخانه جدا کنیم چه می‌خواهد تولید کند؟
درگیری‌ها و کشمکش‌ها میان کارخانه مازندران و سازمان چنگل‌ها سال‌هاست که ادامه دارد و تنها ریشه در طرح برداشت چوب‌های شکسته و افتاده ندارد، کارخانه چوب و کاغذ مازندران با توجه به نوع فرایند آن در استفاده از چوب به عنوان مواد اولیه در سال 89 ـ 90 با تغییر سیاست‌های سازمان جنگلها دچار مشکل شد تا اینکه تیر خلاص به کارخانه در سال 96 با پیش از موعد اجرایی شدن طرح تنفس جنگل که قرار بود سه سال بعد اجرایی شود، زده شد.
اما مسئله دیگر کارخانه اجرایی نشدن طرح جایگزین است که قرار بوده در همان سال اجرایی شود اما هنوز بعد از گذشت چهارسال و عده و عید‌های متعدد اجرایی نشده است.
موضوع دیگر مطالبه 200 میلیاردی کارخانه از سازمان جنگل‌هاست، مطالبه‌ای که سال‌ها زا آن گذشته و هنوز پرداخت نشده است، در آخرین خبرها، صفریان مدیرعامل تازه عزل شده کارخانه پیش از این به تسنیم گفته بود: سازمان جنگلها گفته بود که ما این بدهی را از محل صنوبر کاری خود جبران می‌کنیم، الان که 4 ماه از زمان اعلام آن گذاشته هیج اتفاقی نیفتاده شاید منتظر تغییر دولت هستند ولی فعلا این اراده را من در آن‌ها نمی‌بینم.
وی ادامه می‌دهد: ما جلسه‌ای را اواخر سال گذشته به اتفاق معاونان سازمان جنگلها و چندین مدیر کل برگزار کردیم، نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی نیز در این جلسه حضور داشت. ما به صورت جلسه‌ای دست یافتیم که بر اساس آن صنایع چوب و کاغذ مازندران 303 هزار متر مکعب چوب به قیمت ریالی در سال 96 که معادل 63 میلیارد تومان است را از سازمان جنگلها طلب دارد. ما امضا کردیم نماینده مجلس امضا کرد و معاونان سازمان جنگلها نیز امضا کردند.
بنا به گفته صفریان، 63 میلیارد به سال 96 است اگر همان پول را در نظر بگیریم به سال 1400 بالغ بر 160 میلیارد تومان شده است اما کارخانه که کاسب نیست، پول را بگیرد کارخانه نیازمند چوب است و سازمان جنگلها نیز چوب دارد. چوب را به قیمت کارشناسی به ما بدهند.ما 303 هزار متر مکعب چوب را می‌خواهیم، همان طور که نماینده ولی فقیه در استان مازندران درخطبه نماز جمعه مازندران گفت، اینکه اکنون آن 303 هزار متر مکعب چوب چه هزینه‌ای دارد به ما ارتباطی ندارد. ما چوب طلبکاریم به ما چوب بدهید.ما یک مجموعه تولیدکننده هستیم جنگل را که به روی ما سه سال پیش از موعد بستید، از این سمت شرکت هم مطالباتی دارد، توقع ما این است که طلب ما را بر اساس همان قولی که خودشان دادند به ما پرداخت کنند.
بنا به گفته مدیران کارخانه مازندران اگر سازمان جنگلها به تعهدات خود عمل کند و 303 هزار متر مکعب چوب را بدهد، کارخانه به اندازه دو سال براحتی می‌تواند تولید کند و نیازی به واردات هم ندارد.
با توجه به دستور اکید رئیس جمهور مبنی بر رفع مشکلات تولید کاغذ ضروری به نظر می‌رسد که مسئله کارخانه مازندران با سازمان جنگلها در یک حکمیت عادلانه برطرف شده و رونق به تولید کاغذ بازگردانده شود، آن هم در کارخانه‌ای که با ظرفیت 90 هزار تن تنها 3 هزار تن تولید در سال داشته است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در گفت‌وگوهای متعدد از خودکفایی در عرصه کاغذ تا یک سال و نیم آینده خبر داده است، حالا که این همت در دولت وجود دارد که رونقی به عرصه تولید کاغذ تحریر وارد شود، دستگاه‌های دخیل بیش از گذشته باید در عمل به وظایف خود اقدام کنند.